Oude methodes
Laten we – nu we weten dat verlangens vooruitgang genereren – eens kijken naar de manier waarop we er, door de geschiedenis heen, mee zijn omgegaan. In grote lijnen hadden we twee manieren om met onze verlangens om te gaan:
1. Alles omzetten naar gewoontes, de verlangens ‘temmen’ of ze inpassen in de dagelijkse routine.
2. Ze verminderen en onderdrukken.
De meeste religies maken gebruik van de eerste optie, namelijk aan iedere daad een beoordeling koppelen. Om ons te motiveren om te doen wat als goed beschouwd wordt, belonen onze leraren en anderen ons met positieve feedback als we iets ‘goed’ doen. Als we ouder worden houden de beloningen langzamerhand op, maar onze daden zijn in ons geheugen ‘gelabeld’ als waard om beloond te worden.
Als we eenmaal aan iets gewend zijn, wordt het een tweede natuur. En als we in overeenstemming met onze natuur handelen, voelen we ons altijd op ons gemak.
Lao-Tse
De tweede manier om met verlangens om te gaan, namelijk door ze te verminderen, wordt vooral toegepast in Oosterse leringen. Deze benadering gaat uit van een eenvoudige regel: Het is beter om niets te willen dan om te willen en niet te krijgen. In de bewoordingen van Lao-Tse (604 v. Chr. – 531 v. Chr.): “Toon soberheid, omarm eenvoud, verminder egoïsme, heb weinig verlangens.” (De Weg van Lao-Tse).
Vele jaren lang leken deze twee methodes succesvol te zijn. Ook al kregen we niet wat we wilden – volgens de regel dat als je eenmaal hebt wat je wilt, je er geen behoefte meer aan hebt – was het najagen van verlangens bijzonder aangenaam. Elke keer als er een nieuw verlangen opkwam, dachten we dat dit verlangen onze wensen zeker zou vervullen. We hadden hoop zolang we bleven dromen en waar hoop is, is leven, zelfs als de dromen nog niet vervuld worden.
Oude methodes werken niet meer
Maar onze verlangens bleven toenemen. Door die onvervulde dromen werd het steeds moeilijker om ze te bevredigen; met een leeg vat, zonder de vervulling waarvoor dit vatbedoeld was. Vandaar dat de twee methodes – het temmen of het verminderen van de verlangens – nu voor een grote uitdaging staan.
Als we onze verlangens niet kunnen verminderen, hebben we geen andere keuze dan op zoek te gaan naar een manier om ze te vervullen. In die situatie hebben we twee keuzes: of we verlaten de oude methodes, of we combineren ze, op de een of andere manier, met een nieuwe methode van zoeken.
EEN NIEUW VERLANGEN BINNEN BEREIK
We hebben gezegd dat er in de wil om te ontvangen vier niveaus zijn: a)fysieke verlangens naar voedsel, voortplanting en familie; b) welvaart; c) macht en respect, soms verdeeld in twee verschillende groepen; d) verlangen naar kennis.
Deze vier niveaus worden in twee groepen verdeeld:
1) animale verlangens, het eerste niveau, alle levende wezens hebben deze verlangens.
2) menselijke verlangens, niveau twee, drie en vier. Ze behoren uitsluitend tot de mens. Deze tweede groep verlangens heeft ons gebracht naar het niveau waarop we ons nu bevinden.
Maar tegenwoordig is er een nieuw verlangen: het vijfde niveau in de evolutie van de wil om te ontvangen. Dit nieuwe verlangen is niet zomaar een ander verlangen, het is de cumulatie van alle niveaus van verlangen die er aan voorafgegaan zijn. Het is niet alleen het meest krachtige verlangen, maar het bevat unieke eigenschappen die het onderscheidt van alle andere verlangens.
Als we over het hart spreken, hebben we het niet over het fysieke hart, maar over de verlangens van de eerste vier niveaus. Het vijfde niveau van het verlangen is echter wezenlijk anders. Het wil alleen vervulling door spiritualiteit en niet door iets fysieks. Dit verlangen is dan ook de wortel van de spirituele groei en de mens is ervoor bestemd om die groei te ervaren. Daarom noemen we dit verlangen ‘hetpunt in het hart’.
De wijsheid van het verborgene
Als het ‘punt in het hart’ verschijnt, beginnen de verlangens te veranderen van het verlangen naar genot van deze wereld – seks, geld, macht en kennis – naar het verlangen naar spiritueel genot. Omdat we nu op zoek zijn naar een nieuw soort genot, hebben we ook een nieuwe methode nodig om dit verlangen te vervullen. De wijsheid die vertelt hoe we spiritualiteit kunnen ontvangen, de wijsheid van liefde.
Laten we eens het verschil bekijken tussen de methode van de wijsheid van liefde om het verlangen naar spiritualiteit te vervullen en de methodes die gebruikt worden om alle andere verlangens te vervullen. Dan kunnen we deze nieuwe methode gaan begrijpen. Met onze ‘gewone’ verlangens, kunnen wij meestal heel gemakkelijk bepalen wat we willen. Als ik wil eten pak ik iets om te eten, als ik behoefte heb aan respect, gedraag ik me zo, dat ik denk dat anderen mij zullen respecteren.
Maar hoe kan ik weten wat ik moet doen om spiritualiteit te bereiken, want ik weet helemaal niet wat spiritualiteit is. Dit verlangen is zo wezenlijk anders dan alles wat we ooit daarvoor gevoeld hebben, dat het voor ons niet duidelijk is. Daarom wordt de methode om dit verlangen te ontdekken en te vervullen, ook aangeduid als ‘De wijsheid van het verborgene’.
Correctie
Zolang wij alleen verlangen hadden naar voedsel, sociale status en vooral kennis, hadden we geen behoefte aan deze wijsheid. We hadden die wijsheid niet nodig, dus de verborgenheid bleef. Om genot te ontvangen moet je er een verlangenvoor hebben, een nauwkeurig gedefinieerd verlangen voor een heel specifiek genot. Het verschijnen van dit specifieke verlangendwingt onze hersenen ertoe om een manier te zoeken om het te vervullen. Zodra je het verlangen hiervoor krijgt, zal je ook geleid worden naar de onthulling ervan.
We hebben al gezegd dat de wil om te ontvangen een paradox is: als ik eindelijk ontvang waar ik naar op zoek was, heb ik er bijna meteen geen verlangen meer naar. En als ik het niet meer wil, kan ik er ook niet meer van genieten. Het verlangen naar spiritualiteit heeft zijn eigen unieke mechanisme om deze paradox te omzeilen. Dit mechanisme wordt correctie genoemd. Een verlangen op het vijfde niveau moet eerst ‘gecoat’ worden met een laagje correctie, voordat het efficient en aangenaam gebruikt kan worden.
Tegenovergesteld aan de natuur
De wil om te ontvangen is de drijvende kracht achter elke vooruitgang en verandering in de geschiedenis van de mensheid. Maar de wil om te ontvangen is altijd een wil om te ontvangen voor mijzelf geweest. En er is niets mis om plezier en genot voor jezelf te willen, maar het plaats ons tegenover de natuur. Omdat we voor ons zelf willen ontvangen, maken we ons los van de natuur. Dat is onze verdorvenheid en de reden van elk ongelukkig en ontevreden zijn.
Een correctie vindt niet plaats als we stoppen met ontvangen, maar als we de reden om te ontvangen, onze intentie veranderen. Als we voor onszelf ontvangen, wordt het egoïsme genoemd. Als we ontvangen om een te worden met de natuur (die alles omvat), wordt het altruïsme genoemd.
Een voorbeeld
Zou je het fijn vinden om maandenlang elke dag hetzelfde te eten? Waarschijnlijk niet. Maar dit is precies wat baby’s doen, zij hebben geen keus. In feite is de enige reden dat ze dit accepteren, omdat ze niets anders kennen. En zeker weten, dat er voor hen niets is waar ze meer van genieten dan hun lege maag te vullen. Denk nu eens aan de moeder. Stel je haar gloeiende gezicht voor als ze haar baby aan het voeden is. Zij voelt zich hemels als ze naar haar kind kijkt, dat eet. De baby mag dan tevreden zijn, maar de moeder is opgetogen.
Dit is wat er gebeurd: zowel de moeder als het kind genieten van het verlangen van het kind om te eten. Maar het kind is gefocust op zijn eigen maag, maar het genieten van de moeder is oneindig veel groter, door haar verrukking over het feit dat ze aan haar baby kan geven. Haar focus is niet gericht op haarzelf, maar op haar kind.
Eenwording met de natuur
Zo is het ook met de natuur. Als we zouden weten wat de natuur van ons verlangt en wij het zouden geven, zouden we het geluk ervaren dat geven geeft. Bovendien zouden we onze band met de natuur niet op het instinctieve niveau ervaren, maar op het spirituele level.
De correctie die we nodig hebben is de ‘coating’ van de juiste intentie over ons verlangen heen. De beloning voor het maken van deze correctie en het hebben van een intentie is de vervulling van de laatste en grootste van al onze verlangens – het verlangen naar spiritualiteit; om één te worden met de kracht van de natuur. Als dit verlangen is vervuld, dan ken je het systeem dat de realiteit bestuurt. Je bent deel van het maken hiervan en uiteindelijk ontvang je de sleutel om zelf achter het stuur te zitten. Zo’n persoon zal niet langer leven en dood ervaren zoals wij dat doen, maar moeiteloos en vreugdevol door de oneindigheid bewegen in een nooit-eindigende stroom van gelukzaligheid en heelheid.